Le Saut Mathurine: Yon trezò ki kache nan Sid Ayiti

Tradisyon ayisyen yo

Ayiti, pèl Zantiy yo, se yon peyi ki rich nan istwa ak tradisyon. Kilti vibran ak divès li yo reflete atravè jou ferye nasyonal li yo, fèstivite kiltirèl, manje tradisyonèl yo, kwayans relijye, istwa popilè, ak jwèt tradisyonèl yo. An nou plonje nan twal sosyal peyi DAyiti pou nou dekouvri bote tradisyon li yo. b~Fè Nasyonal:~b Fèt nasyonal ann Ayiti se moman fyète ak inite nasyonal paske 1ye janvye, Jou Endepandans lan, komemore viktwa esklav ayisyen yo sou fòs kolonyal franse yo an 1804, sa ki fè Ayiti vin premye peyi endepandan an Ayiti.Amerik Latin ak Karayib la oswa komemorasyon an. Batay Vertières 18 novanm. Batay Vertières se te youn nan dènye gwo batay revolisyon an. Li te fèt nan Vertières, toupre vil Okap. b~Fete Kiltirèl:~b Ayiti se popilè tou pou fèstivite kiltirèl li yo, sitou Kanaval, ki se yon eksplozyon koulè, dans, ak mizik. Evènman atistik ak atizanal, tankou festival Rara, se yon opòtinite pou atis yo montre talan yo. Rara a, yon parad mizik, konbine folklò ak espirityalite, kreye yon eksperyans inik. b~Manje Tradisyonèl:~b Kuizin ayisyen an se yon plezi pou papiyon gou yo. Asyèt tankou griot (kochon fri), diri djon djon (diri ak dyondyon nwa), ak lejand joumou (soup joumou) se yon pati entegral nan tradisyon gastronomik ayisyen an. Gou fonse, epis santi bon ak metòd pou kwit manje eritye nan tradisyon Afriken ak franse fè cuisine ayisyen an inoubliyab. b~Vodou:~b Vodou, souvan mal konprann, se yon relijyon synchretic ki enkòpore eleman nan Katolik, animism Afriken, ak kwayans endijèn. Li jwe yon wòl enpòtan nan lavi chak jou Ayisyen, li enfliyanse mizik, dans, ak rit relijye yo. Vodou se yon ekspresyon pwofon espirityalite ayisyen an. The Tales (Krik Krak, Tim Tim, Bwa Sèch): Istwa popilè ayisyen, ki pase de jenerasyon an jenerasyon, rich nan moralite ak sajès. b~Konbit :~b Konsèp Konbit reprezante solidarite kominote a. Ayisyen mete tèt yo ansanm pou fè travay kominotè, kit se nan domèn agrikòl, kit pou pwojè konstriksyon. Se yon egzanp vivan lespri kolektif ki anvayi sosyete ayisyen an. Gwo pwojè ki pi resan pou jounen jodi a konsène konstriksyon kanal soti nan Rivyè Masak rive nan Wanamint, ki te fèt ant septanm ak desanm 2023. Plizyè milye abitan nan nò peyi a te mobilize tout fòs yo pou bati yon kanal ki te pèmèt yo ranmase dlo. fèt pou irigasyon nan plantasyon yo, nan objektif pou jwenn pi bon rekòt. Malgre mwayen modès yo, yo te motive pa eslogan "KPK" (Kanal la pap kanpe), yon repons dirèk bay Prezidan Dominiken an Luis Abinader ki te avèti yo e ki te fè tout sa ki nan pouvwa li pou sispann konstriksyon kanal la. Chanèl sa a reprezante gwo solidarite ayisyen yo e li reyafime fyète nasyonal la. Malgre defi ekonomik yo, pèp nò Ayiti te demontre yon detèminasyon eksepsyonèl pou travay ansanm pou yon objektif komen. Eslogan “Kanal la pap kanpe” enkòpore detèminasyon yo an fas a presyon ekstèn yo e li montre volonte yo san konsyans pou kontinye konstriksyon kanal la. b~Jwèt Tradisyonèl:~b Jwèt tradisyonèl yo se yon pati esansyèl nan lavi chak jou an Ayiti. Jwèt tankou lido, sote kòd, Yoyo, Ralba, Marèl, TiTaTo, Kay, lago kache, Monte kap, teke mab, woule sèk, twa fwa se manbo, ak domino mete moun ansanm, ankouraje kamaradri ak plezi. Tradisyon ayisyen yo se yon melanj Harmony espirityalite, kominote, ak divèsite kiltirèl. Chak aspè, soti nan fèt nasyonal yo rive nan jwèt tradisyonèl yo, ede mare tapi kiltirèl rich ki fè Ayiti fyè. Tradisyon sa yo se kè nasyon an k ap bat, yon eritaj presye ki kontinye ap pase de jenerasyon an jenerasyon.

Ayiti, yon peyi pou dekouvri: Istwa, Kilti ak bote natirèl pou eksplore

Ayiti, yon ti peyi Karayib la, se yon destinasyon ki toujou twò souvan enkoni pou piblik la an jeneral. Sepandan, peyi sa a chaje ak trezò natirèl, istorik ak kiltirèl ki merite dekouvri. Soti nan plaj selès li yo nan eritaj istorik enpresyonan li yo, ki gen ladan cuisine ekskiz li yo, Ayiti ofri yon eksperyans inik ki pa pral manke sipriz ak anrichi moun ki chwazi vizite li.

Se ete an Ayiti!

Ete an Ayiti, yon tan vibran ak solèy, se pi plis pase jis yon sezon. Se yon selebrasyon lavi, kilti ak lanati nan peyi Karayib sa a. Kite m mennen w nan yon vwayaj nan diferan aspè nan ete ayisyen an, kote solèy la klere byen klere, mizik résonan ak lanati fleri.

Ki popilasyon an Ayiti kounye a?

Ayiti, bijou sa a nan Karayib la, se li te ye pou istwa revolisyonè li yo, kilti vibran li yo ak peyizaj sansasyonèl. Men, konbyen moun k ap viv nan peyi sa a ki rich nan tradisyon ak divèsite? Atik sa a eksplore popilasyon Ayiti kounye a ak fason li te chanje sou tan, pandan li bay yon apèsi sou defi ak opòtinite ki gen rapò ak demografik li yo.

Camp-Perrin: Yonn nan Pi Bèl Vil nan Karayib la

Camp-Perrin, ki chita nan depatman Sid Ayiti, se youn nan vil ki pi pittoresk nan rejyon Karayib la. Li sèlman 23 kilomèt a lès vil Les Cayes, ki se twazyèm pi gwo vil peyi a, Camp-Perrin se yon veritab refij lapè. Klima agreyab li, vejetasyon abondan li ak atmosfè serein li fè li tounen yon kote ideyal pou moun k ap chèche bote natirèl ak trankilite. Pandan ke Pòtoprens, kapital Ayiti, souvan make ak tansyon ak difikilte sosyal, Camp-Perrin kanpe deyò paske nan trankilite li ak anviwònman kontan li, ofri yon lòt pèspektiv sou lavi an Ayiti. Kote jeyografik ak Pwoksimite ak Les Cayes Camp-Perrin chita nan rejyon sid-wès peyi a, apeprè 30 kilomèt soti nan vil Les Cayes, yon sant iben dinamik ki jwe yon wòl enpòtan nan komès ak aktivite ekonomik nan sid peyi a. Malgre ke Les Cayes se twazyèm pi gwo vil Ayiti, Camp-Perrin, kòm yon ti komin riral, ofri yon gwo kontrast ak bruyans vil la. Aksè nan Camp-Perrin fasil atravè wout nasyonal #6 ki konekte Les Cayes ak Jérémie, pase pa ti vil sa a, yon vwayaj ki pran mwens pase yon èdtan an machin. Pwoksimite sa a ak Les Cayes pèmèt Camp-Perrin benefisye de kèk avantaj, tankou aksè ak enfrastrikti sante ak edikasyon pandan li rete lwen ase pou konsève yon anviwònman lapè ak detann. Moun Camp-Perrin jwi konsa pwoksimite Les Cayes pou bezwen komèsyal yo, pandan y ap viv nan yon anviwònman plis natirèl ak apaisan.

Ayiti: Rutshelle Guillaume triyonfe nan somè "Nuits d’Afrique" ak pri Francophonie

Sansasyon mizik ayisyen Rutshelle Guillaume resevwa yon prestijye Pri Nuits d’Afrique pou frankofoni. Distenksyon sa a te prezante ba li Lendi sa a, jou apre pèfòmans elèktrisan li a ki te fèmen festival la, ki te atire plizyè santèn espektatè enpasyan pou wè pèfòmans sa a ki te surnon "Rèn nan Konpa".