VIH/SIDA rete yon gwo menas pou sante piblik, sitou pami jèn yo ann Ayiti. Fè fas ak reyalite sa a, LEAD-ACADEMY, yon òganizasyon ki te fonde an Desanm 2020 pa Dwinny Belval, angaje nan pwojè “KANPAY SANSIBILIZASYON POU GOUMEN KONT HIV/AIDS” (“Kanpay Sensibilizasyon Konbat VIH/SIDA”). Inisyativ sa a, ki te lanse nan kad Jounen Mondyal VIH/SIDA, vize mobilize timoun lekòl Kafou yo epi ankouraje konpòtman responsab devan epidemi sa a.
Li atik la an :
LEAD-ACADEMY dedye a fòmasyon ak reveye entelektyèl jèn ayisyen yo, gide yo nan devlopman holistic pou transfòme yo an lidè responsab. Avèk yon vizyon devlopman dirab, òganizasyon sa a konsantre sou konsyantizasyon ak aksyon pou adrese gwo pwoblèm, tankou batay kont VIH/SIDA.
De gauche a droite - Dr Chery et Dr BernadinInisyativ KSPGKS a te make pa de gwo aktivite: yon konferans lansman ak yon kanpay sansibilizasyon nan lekòl segondè Kafou.
A. Konferans lansman (1ye desanm 2024)
Konferans lan te fèt nan Sant Kiltirèl Minisipal Emmanuel Charlemagne e li te rasanble prèske 100 patisipan ki soti nan divès orijin. De oratè, Doktè Schaïdhen Chery ak Doktè Frantz Bernadin, te adrese respektivman pwogrè medikal ak wòl kominote yo nan batay kont stigma. Pami envite yo te gen reprezantan Meri Kafou ak pèsonalite lokal yo, akonpaye pa yon pèfòmans mizik atis Loupens Privert.
B. Kanpay Sensibilizasyon nan Lekòl yo (2-6 Desanm 2024)
Sesyon entèaktif yo te òganize pou elèv lekòl segondè yo. Dirije pa travayè sante ak ekspè, aktivite sa yo enkli diskisyon sou prevansyon, demonstrasyon sou itilizasyon kapòt ak grès machin, ansanm ak distribisyon bwochi edikatif. An total, plis pase 300 jèn yo te afekte.
Dapre Christian Mouala, direktè ONUSIDA, enfeksyon VIH/SIDA ap fè fas ak yon ogmantasyon enkyetan pami jèn ayisyen ki gen 15 a 24 an. Ogmantasyon sa a vin pi grav pa ogmantasyon aktivite gang ak yon mank de enfòmasyon egzak. Stigma pèsistan ak move enfòmasyon se gwo obstak pou prevansyon ak swen.
Fè fas ak defi sa yo, KSPGKS te fèt pou:
- Kase tabou ki antoure VIH/SIDA.
- Ankouraje konpòtman responsab.
- Edike jèn yo sou mwayen prevansyon ak aksè a swen.
- Konsekans dirèk: Plis pase 300 jèn timoun te sansibilize nan senk jou.
- Chanjman nan pwèstans: Yon pi bon konpreyansyon sou pwoblèm ki lye ak VIH/SIDA ak yon enterè ogmante nan tès depistaj.
- Ranfòse kolaborasyon: Patenarya etabli ak etablisman edikasyon ak òganizasyon lokal/entènasyonal.
Directeur General de la Mairie de Carrefour (M. Zavier Junior Degand)Fini pwojè sa a te posib grasa sipò plizyè enstitisyon ak moun, tankou:
- Sant Kiltirèl Minisipal Emmanuel Charlemagne
- Meri Kafou
- FOSREF
- U-rapò UNICEF
- Divès établissements edikasyon
- Anbasadè pwojè yo
- Plizyè pwofesyonèl sante ak òganizasyon lokal yo.
KSPGKS se yon egzanp pwisan sou fason inisyativ kominote a ka transfòme mantalite epi ankouraje konpòtman responsab. Nan mobilize jèn yo ak etabli patenarya estratejik, LEAD-ACADEMY demontre ke batay kont VIH/SIDA se yon priyorite esansyèl pou avni Ayiti.
Pou jwenn plis enfòmasyon oswa kolabore ak LEAD-ACADEMY, kontakte:
Dwinny Belval (Cef Executive Officer)
Imèl: dwinnyobelval@gmail.com
Telefòn: +509 4749-5132
Sit entènèt: https://leadacademyul.com
Facebook : https://www.facebook.com/haitiwonderland
Youtube : https://www.youtube.com/@haitiwonderland
Instagram : https://www.instagram.com/haitiwonderland/
Twitter : https://twitter.com/haitiwonderland
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/haitiwonderland/
Enpak chòk kolektif ak endividyèl sou devlopman pèsonèl jèn yo nan Pòtoprens Si ekriven, aktè, dansè, powèt, pami lòt moun, te kontan nou ak pèfòmans yo, etidyan sikoloji nan Fakilte Syans Imen (FASCH), Lourdya Blaise te pale ak piblik la sou chòk. Estriktire sou tèm "Jèn ak chòk, analiz enpak chòk kolektif ak endividyèl sou devlopman pèsonèl jèn k ap viv nan Pòtoprens ant 2010-2024", konferans sa a te bay yon echanj anrichisman. Pandan rankont sa a, Michaël Formilus te modere, Madam Blaise te montre kijan evènman ki te pase nan peyi a te lakòz ka chòk nan mitan Ayisyen. Dapre etidyan an, site Asosyasyon Sikolojik Ameriken an, nou pale de chòk kòm yon konsekans chòk. Lèt la eksplike pa lefèt ke nou santi nou menase, kit se moun nan kesyon an oswa moun yo renmen. Sepandan, li presize ke chòk kolektif rete depann de enpak evènman an genyen sou moun nan. Pou ilistre remak li yo, li mansyone tranblemanntè 12 janvye 2010 la, ki te konsidere kòm yon chòk kolektif, nan limit ke li toujou okipe lespri nou. Trajedi sa a fè nou sonje disparisyon moun nou renmen yo ak pèt menmen. Sa a se ka a nan yon chòk ki vin tounen yon chòk kolektif. Pou elèv la, li ta dwe mete aksan sou ke lè yon evènman rive, gen kèk moun ki twomatize ak lòt moun pa. Dapre misye, vyolans gang ame yo pa pèsevwa menm jan an, kenbe Madan Blaise. Gen moun ki kouri kite kay yo men ki pa twomatize. Vreman vre, gen kèk moun ki wè sitiyasyon twomatik kòm yon evènman tanporè, li di. Oratè a te pale tou sou chòk kolektif la ki, daprè li, enkyete lespri a, menm si nou pa fè eksperyans li ankò. Li manifeste tèt li sou plizyè fòm: mank de dòmi, sikoz laperèz, panse pèsistan, batman kè entans... Anjeneral, sentòm yo ki lye ak chòk mouri difisil. Lè sa a pèsiste, li vin estrès egi. Pou fè fas ak li, nou bezwen pale ak lòt moun. Si sitiyasyon an pèsiste, estrès egi transfòme nan yon faz estrès pòs-twomatik; nan ka sa a, ou ta dwe fè konfyans nan yon moun ou fè konfyans oswa ale wè yon espesyalis sante mantal, li konseye. Nan prezantasyon li a, Lourdya Bazile atire atansyon tou sou eta sikolojik timoun yo nan epòk sa yo. Dapre prezantatè a, timoun yo tou fè fas ak sitiyasyon kriz sa a, menm si yo pa pale ak paran yo sou sa. Otan ke granmoun, timoun tou planifye avni yo. Li te ensiste pou fè fas ak ane lekòl yo dezobeyi yo, yo vin reflechi ak enkyete. Yo fèmen. Timoun ki te byen klere anvan an ka vin vyolan epi li pa bon nan lekòl la. Paran yo rele pou yo koute epi konprann yo. Yon bon moman echanj, rich nan konsèy pratik. Piblik la te patisipe totalman. An vire, prezantatè a envite l pou l respire pi byen epi medite. “Nou ap viv nan yon peyi kote enkyetid yo melanje, nou dwe pran tan pou tèt nou, fè espò, byen manje, asire espas pou dòmi an pwòp epi pran tan pou tèt nou. Gen plis pase yon fason pou jwenn kalm,” sikològ la sonje. Gertrude Jean-Louis
Ayiti, yo rele souvan "Pèl Zantiy yo", chaje ak trezò istorik, natirèl ak kiltirèl k ap tann pou l dekouvri. Nan 2025, poukisa pa eksplore destinasyon inik sa a, kote chak kwen rakonte yon istwa rich ak kaptivan? Men 20 kote eksepsyonèl ki pwomèt pou etone w epi rekonekte w ak bote ak istwa peyi sa a.
Abòne ak bilten nou an pou w rete enfòme de tout aktivite nou yo ak aktyalite sou Ayiti.
Istwa Ayiti ak Lafrans se yon lejand konplèks ak tumultuous, ki make pa konfli, lit pou libète, ak enpak dirab sou tou de nasyon yo. Istwa sa a kòmanse nan 17yèm syèk la epi li kontinye rete nan relasyon kontanporen ant de peyi yo. Atik sa a eksplore moman kle relasyon istorik sa a, mete aksan sou sakrifis, lit, ak pwoblèm ekonomik ki te defini l.
Ayiti, souvan refere li kòm "Pèl Zantiy yo", gen trezò natirèl jis ap tann yo eksplore. Pami bèl bijou li yo, plaj Ayiti yo parèt aklè pou bèlte yo mayifik, dlo kristal klè ak atmosfè trankilite. Plaj sa yo, lwen ajitasyon ak ajitasyon nan destinasyon touris ki gen anpil moun, ofri yon refij ideyal pou vwayajè k ap chèche trankilite, avanti ak otantisite. Men 10 plaj ou pa dwe rate pandan pwochen sejou ou an Ayiti, chak pwomèt yon eksperyans inik e inoubliyab.
Ayiti, ki rele "Pèl Zantiy yo", se pi plis pase yon destinasyon bò lanmè. Li se tou yon paradi pou rayisab avanti ak eksplorasyon. Ant mòn, twou wòch, kaskad dlo ak pak nasyonal yo, peyi sa a plen ak sit kote ou ka jwi eksperyans sezisman. Men yon seleksyon dis kote ann Ayiti ki pwomèt moman inoubliyab ak imèsyon total nan lanati ak kilti ayisyen an.
Sansasyon mizik ayisyen Rutshelle Guillaume resevwa yon prestijye Pri Nuits d’Afrique pou frankofoni. Distenksyon sa a te prezante ba li Lendi sa a, jou apre pèfòmans elèktrisan li a ki te fèmen festival la, ki te atire plizyè santèn espektatè enpasyan pou wè pèfòmans sa a ki te surnon "Rèn nan Konpa".
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
